Alhoewel velen van ons zich Zwarte Piet voorstellen met een zwarte pruik, is deze in het verleden niet altijd gebruikt. Soms is helemaal geen haar zichtbaar, soms is gewoon sprake van het eigen haar.
Het gebruik van pruiken stamt zeker uit de traditie van edelmanklazen. Zwarte Piet stamt echter ook af van andere Zwarte Klazen waarbij een pruik niet gebruikelijk was. In het verleden werd daar dus gevarieerd en verschillend mee omgegaan.
Dit kenmerk komt in de volgende bronnen en onderwerpen voor: