De roe of gard is een vast onderdeel van het Sint-Nicolaasfeest (naast zwart gezicht, zak en ketting) en alhoewel door pedagogen in de ban gedaan als attribuut nog steeds goed bekend. De roe wordt vaak als strafwerktuig gezien, waarbij er soms mee achterna gezeten of geslagen werd, maar vaker nog werd een roe in een schoen gestoken ten teken van straf of als teken dat men te oud was om cadeautjes te krijgen. In dit laatste geval werd iemand soms ook afgezouten waarbij een zakje zout in de schoen werd achtergelaten. De roe staat ook voor vruchtbaarheid, iets dat zeer zeker een rol speelt in het Nederlandse Sint Nicolaasfeest waarbij deze als goedhuwelijksman (goedheiligman) bekend stond. In de samenvloeiing van de begeleider van Sint Nicolaas en Sint Nicolaas zelf is deze andere betekenis ook belangrijk. In andere Europese landen zien we het gebruik van de roe als vruchtbaarheidssymbool nog sterker terug.
Een symbool van vruchtbaarheid uit heidense tijden ook. Dit is nog steeds zichtbaar als vruchtbare jonge vrouwen met de roe worden geslagen zoals dat in andere regio’s gebeurt en ook op de Waddeneilanden nog een rol speelt. In Nederland wordt de roe officieel niet meer gebruikt, maar in traditionele Sinterklaasliedjes wordt hij nog steeds genoemd. Ook inpakpapier is er vaak mee versierd net als met andere symbolen uit de Sinterklaastraditie. En ook nu de roe geen grote rol meer speelt, worden kinderen in de aanloop naar het feest vaak gewaarschuwd lief te zijn omdat ze anders geen cadeautjes krijgen. Op die manier is de roe er eigenlijk nog steeds. Sint en Piet zelf kan het niet meer schelen of de kinderen stout zijn of lief! Dat zeggen ze ook tegen de volwassenen als ze het horen! Hoewel de roe niet meer als bangmaker wordt ingezet, kan hij wel als accessoire meegedragen worden. Een teken ook van waar de figuur van Zwarte Piet vandaan komt.
NB: Andere kenmerken van de kompaan van Sint zijn vaak huiden en hoorns. Soms is het zo dat een figuur alle kenmerken van de helper heeft en toch Klaas of Sinterklaas genoemd wordt. Hoe dit zit wordt verklaard in de tab Begeleiders van de Sint in Nederland onder “Vermenging van Sint Nicolaas en zijn begeleider” en bij het kenmerk duorol.
Dit kenmerk komt in de volgende bronnen en onderwerpen voor: