Hier wordt op verschillende zaken geduid:
De vrouw van Sinterklaas, in Bergtesgaden Nikoloweib genoemd. In Venray is sinte Berb (Barbara) de begeleider/vrouw van Sint Nicolaas en in Friesland ging zij, zo zegt men, rond onder de naam Sintele-Zij.
Sinte Barbara – haar feestdag valt op 4 december.
Dat Sinterklaas en/of de Zwarte Pieten door een vrouw worden vertolkt.
Andere travestiefiguren zoals Klaas in Wievegoed of de Sinterklaaskerel bijvoorbeeld.
en ook de buitenlandse gestalten zoals:
Vrouw Holle
Berchta
Perchta
Befana
Tante Arie
Christkindl
Heilige Lucia
Diana de godin
Dit kenmerk komt in de volgende bronnen en onderwerpen voor: